नवी दिल्ली: मानव संसाधन विकास मंत्रालयाने (एमएचआरडी) कोरोना संकट काळात विद्यार्थ्यांचे, त्यांच्या कुटुंबियांचे आणि शिक्षकांच्या मानसिक आरोग्यासाठी एक विशेष पुढाकार घेतला आहे. त्याअंतर्गत विद्यार्थ्यांना ताणमुक्त ठेवण्यासाठी ऑनलाईन वेबपेज व टोल फ्री हेल्पलाईन क्रमांक उपलब्ध करुन देण्यात आला आहे. मंत्रालयानेही विद्यार्थ्यांच्या मानसिक आरोग्याच्या प्रश्नावर एक टास्क फोर्सची स्थापना केली आहे.मंत्रालयाने पंतप्रधान ई-लर्निंग प्रोग्राम अंतर्गत मनोरादान वेबसाइटचे वेब पेज तयार केले आहे. त्याचा विस्तार आणखी वाढविण्यासाठी, राष्ट्रीय टोल-मुक्त हेल्पलाईन क्रमांक 844844040222 देखील सुरू केला जात आहे. कोविड -१९ ही राष्ट्रीय हेल्पलाईन क्रमांक संकटकाळानंतरही सुरू राहिल.
केंद्रीय मनुष्यबळ विकास मंत्री डॉ. रमेश पोखरीयल 'निशंक' म्हणाले, "कोविड -१९ चा उद्रेक हा जागतिक आणि सर्वांसाठीच अत्यंत आव्हानात्मक आहे. यामुळे जग केवळ आरोग्य-आपत्कालीन परिस्थितीतच ग्रस्त नाही, तर संपूर्ण मानवी आरोग्यालाही कारणीभूत ठरत आहे." यामुळे समाजात एक अनिश्चितता आणि एक प्रकारचा मानसिक तणाव निर्माण झाला आहे. याचा मुलांवर आणि किशोरवयीन मुलांवर खोलवर परिणाम झाला आहे आणि ते तणाव, चिंता, भीती तसेच भावनिक आणि व्यावहारिक बदलांमधून जात आहेत. "
ते म्हणाले, "साथीच्या या काळात शिक्षक आणि पालकांमध्ये तणावाची परिस्थिती आहे, ज्यामुळे ते मुलांना मदत करू शकत नाहीत. या सर्व बाबींचा विचार केल्यावर मंत्रालयाने असा विचार केला की एका बाजूला दुसरीकडे शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे, दुसरीकडे विद्यार्थ्यांच्या मानसिक आरोग्यासही तितकेच महत्त्व देणे आवश्यक आहे. "
या राष्ट्रीय हेल्पलाइनवरून राष्ट्रीय स्तरावरील सल्लागारांच्या मदतीचा लाभ घेता येईल. राष्ट्रीय स्तरावरील समुपदेशकांच्या या समुपदेशकांचा डेटाबेस व निर्देशिका देशभरातील विविध शाळा व विद्यापीठांना उपलब्ध करुन देण्यात आली आहेत.
विद्यार्थी, त्यांचे कुटुंब आणि शिक्षक यांच्यासाठी समुपदेशन मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्याचे काम 'नामनिर्देशन' अंतर्गत पूर्ण झाले आहे. त्याची URL मंत्रालयाच्या संकेतस्थळावरही टाकली गेली आहे. येथे मनोवैज्ञानिक समर्थनासाठी सल्लागार, सूचना, पोस्टर्स, व्हिडिओ आणि आवश्यक गोष्टी, प्रश्न आणि त्यांची उत्तरे दिली जातील.
मानव संसाधन विकास मंत्रालयाच्या सहकार्याने मुलांसाठी मानसशास्त्रीय समर्थनावर आधारित एक पुस्तिका देखील प्रकाशित केले गेले आहे. विद्यार्थ्यांनी, त्यांचे कुटुंब आणि शिक्षकांसाठी मानसिक आरोग्य तज्ञांसाठी परस्पर संवादात्मक ऑनलाइन चॅट प्लॅटफॉर्म देखील सादर केला आहे. आरोग्य तज्ञ मानसिक ताण आणि नैराश्यावर मात करण्यासाठी येथे सल्ला व मार्गदर्शन करतील. वेबिनार इत्यादींद्वारे प्रत्येकाशी वेळोवेळी संपर्क साधण्याचे प्रयत्नही केले जातील.
